مقدمه    

بهبود مهارت‌های گوش دادن 

1- توجه کنید       

2- به شخص مقابل نشان دهید که آماده گوش دادن هستید 

3- با شخص مقابل ارتباط چشمی برقرار و حفظ کنید         

4- روبروی شخص مقابل قرار بگیرید و به وی جلب کنید    

5- از صدای خود برای انتقال توجه استفاده کنید   

6- بدون حواس‌پرتی گوش دهید         

7- گاه‌گاهی سرتان را تکان دهید        

8- لبخند بزنید     

9- شخص مقابل را تشویق به ادامه مکالمه کنید   

10- همدلی کنید  

11- به واکنش‌های هیجانی خود توجه کنید        

12- به زبان بدن شخص مقابل توجه کنید         

13- زبان بدن جذابی داشته باشید       

14- لحن گفتگو را تشخیص دهید       

15- قضاوت نکنید 

16- از نصیحت کردن بپرهیزید          

17- بازگویی مطلب

18- بازتاب دادن    

19- اجازه سکوت دهید        

20- احساسات خود را بیان کنید          

21- پرسش‌های تشریحی بپرسید       

22- با هدف یادگیری گوش دهید       

23- ذهن گشوده داشته باشید

24- از تلاش برای ارائه راه‌حل فوری اجتناب کنید 

25- به یاد داشته باشید که از نگرش گوش دادن فعال استفاده کنید      

26- از استراتژی‌های گوش دادن بالا به پایین برای ارائه پاسختان استفاده کنید    

27- از استراتژی‌های گوش دادن پایین به بالا برای آماده‌سازی پاسختان استفاده کنید        

28- حرف شخص مقابل را قطع نکنید  

29- در یک مکث مناسب، پرسش‌های خود را مطرح کنید    

30- به شخص مقابل واکنش‌های ثابت نشان دهید تا نشان دهید حواستان هست 

31- از تکمیل جملات دیگران اجتناب کنید        

32- از ارائه توصیه‌های ناخواسته اجتناب کنید      

33- از ایجاد وقفه در مکالمه اجتناب کنید           

34- از رقابت‌جویی اجتناب کنید          

35- از تغییر ناگهانی موضوع مکالمه اجتناب کنید  

36- درخواست اطلاعات بیشتر نمایید   

37- نکته اصلی گفتگو را بیابید           

38- گوش دادن فعال را با کودکان تمرین کنید    

39- با همکاران خود تمرین کنید        

40- صدای خودتان را ضبط کنید        

41- به خود اجازه دهید معذب باشید     

42- پیگیری کنید  

منابع و مأخذ فصل