درک و باور این شعار زیبا که «معلوليت، محدوديت نيست» و معلولين نيز بايد زندگی‌شان مانند ما باشد در ظاهر شاید ساده بنظر برسد ولی در عمل سخت و دشوار است لذا بايد این باور را در دل‌ها نشاند. بايد ديده‌ها را بر آن گشود. بايد فهميد که معلوليت نبايد معنايی دگرگونه به زندگی انسان‌هايی که دچار آن شده‌اند بدهد. نبايد پذيرفت که معلوليت محروميت است. اما بايد دانست که معلوليت دشوار است. نقص داشتن سخت است و نياز به باور و ياری ما دارد.

معلول اساسا به شخصی اطلاق می‌شود که بر اثر نقص ذهنی و يا جسمی، به طور مستمر اختلال قابل توجهی در سلامت و کارايی عمومی و يا شئون اجتماعی، اقتصادی و حرفه‌‌ای او به وجود آمده باشد، به طوری که اين اختلال، از استقلال فردی، اجتماعی و اقتصادی وی کاسته باشد. اما اين نکته را از ياد نبريد که معلولين نيز زندگی می‌خواهند. درست همان سان که ديگران به آن نيازمندند.

آری حق معلولين است که مثل ديگران زندگی کنند و درک آن مسئوليت ديگران است. اما نه، هنوز حس غربت در ميان واژه‌های «‌معلولين، ديگران» يعنی (‌من و تو و…) معنا را سخت، سرد و غم‌انگيز کرده است، باید دانست که اولين اقدام در راه ياری به آنان‌، باور آنهاست. اينکه بپذيريم همانند ما در اجتماع سهم دارند، هم در بهره‌گيری از آن و هم در ساختنش. معلولان بايد فرصت يابند تا استعدادهای خلاق هنری و فکری خود را رشد دهند و آن را نه تنها برای منافع خود، بلکه برای غنی‌سازی جامعه به کار گيرند.

لذا بايد دسترسی آنان برای مشارکت در فعاليت‌های فرهنگی تضمين شود. از جمله اين اقدامات، می‌توان تهيه وسايل کمک ارتباطی برای ناشنوايان، منابع و مطالب علمی به خط بريل يا نوارهای صوتی برای نابينايان و مطالب خواندنی که با توان و استعداد افراد معلول ذهنی مناسب باشد را نام برد. کودکانی که دچار معلوليت هستند را نبايد از جامعه طرد کرد. همواره بايد به آنان در بازی‌های گروهی کودکان نقش داد، تا دچار انزوا نشود. در کنار اين تفکر، والدينی که کودکان سالم دارند بايد به بچه‌های خود بياموزند که با کودکان معلول چون ديگران رفتار کنند. وقتی اين نگرش در کودکان ما نهادينه شود فردای جامعه معلولين را می‌پذيرد و از استعدادهای آنان بهره می‌گيرد.

فرزندان‌مان بايد بياموزند که معلولان هرگز نياز به ترحم ندارند. همنوعان سالم بايد همواره بکوشند تا کمبود موجود در معلولان رابه صورت يک جريان طبيعی نشان دهند و کاری نکنند که اين کمبود، زندگی معلول را از حالت طبيعی خارج کند و او را به فردی منزوی و جدای از جامعه تبديل سازد.

بايد اين حقيقت را بپذيريم که اگر فرد معلول به درون جامعه برمی گردد و به فعاليت می‌پردازد، حتما توانمندی دارد. پس نبايد با ترحم يا تمسخر، هياهوی زيبای بازگشت به زندگی را در او خاموش کنيم، بلکه بايد او را بپذيريم و تشويق کنيم تا نقشش را درست ‌بازی کند و با خواستن کار از آنها، آنان را در حلقه خود نگه داريم.

سید علی اصغر میرشجاعی / زمستان ۱۳۹۳