کتاب فضای مجازی و تحولات هویتی در ایران

۲۱۰,۰۰۰ تومان

  • مولف: پویان احیائی
  • تعداد صفحات: 182 صفحه
  • قطع: وزیری
  • جلد: شومیز
  • شابک: 6-32-7369-600-978
  • سال انتشار: 1394
  • ناشر: دارالفنون با همکاری نشر پارسینه

ناموجود

توضیحات

پیشگفتار

«خود»، «هویت» و «ديگري» از مفاهيم محوري در انديشه و فرهنگ انساني محسوب مي‌شوند. انسان‌ها همواره بر آن بوده‌اند که شباهت‌ها و تفاوت‌هايشان را با ساير هم‌نوعان خود بشناسند و با مقايسه خود با ديگران، جايگاه خود را در جهان اجتماعي مجسّم کنند. هويت از نيازهاي رواني انسان و پيش‌نياز هر گونه زندگي اجتماعي است. بدون چارچوبي براي تعيين هويت، افراد همانند يکديگر خواهند بود و هيچ کدام از آن‌ها نمي‌توانند به‌صورتي معنادار و پايدار با ديگران ارتباط و پيوند يابند. همچنين، جوامع انساني نيز در صورتي به ‌عنوان يک جامعه مستقل شناخته مي‌شوند که از ديگر جوامع تمايز و تفاوت داشته باشند. در واقع، بدون وجود شباهت‌ها و تفاوت‌ها، افراد يک جامعه امکان برقراري ارتباطي معنادار و مستمر را ميان خود و جوامع ديگر نخواهند داشت.

اصولاً زندگي اجتماعي بدون وجود راهي براي دانستن اين‌که ديگران کيست‌اند و بدون نوعي درک از اين‌که خود ما کيستيم، غيرقابل تصور است. آگاهي به ‌وجود «خود» و پي بردن به کيستي و هويت خود از خلال ارتباط با ديگر جوامع و مردمان به‌وجود مي‌آيد. کسي که هويت خود را تعريف مي‌کند نه تنها مي‌گويد که چه کسي هست، بلکه اين را هم مشخص مي‌کند که چه کسي نيست. بنابراين، مي‌توان گفت که هويت به آگاهي شخص و اجتماع از جايگاهش در جهان برمي‌گردد و از اين حيث هويت امري آگاهانه است و شامل گزينش‌هاي داوطلبانه و عاداتي مي‌شود که هرگز زير سوال نمي‌روند.

امروزه بحث‌هاي زيادي در مورد روابط متقابل ميان دو حد نهايي برون مرزي و درون مرزي؛ يعني تأثيرات جهاني و هويت شخصي وجود دارد. براي مثال، کاستلز معتقد است که تغييرات و دگرگوني‌هاي عميقي که فناوری‌هاي اطلاعات موجبات آن ‌را فراهم کرده‌اند تغييرات اجتماعي عميقي را مانند سست شدن پدرسالاري، محلي‌شدن جنبش‌هاي اجتماعي، بحران مشروعيت نظام‌هاي سياسي و محوريت يافتن مسائل زيست محيطي به‌وجود آورده است. اين تغييرات ناگهاني، تند، حيرت‌انگيز و ريشه‌اي باعث شده است افراد از نو حول هويت‌هاي بنيادين، نظير هويت‌هاي ملي و ديني گردهم آيند تا در شرايطي که منطق آن دود شدن و به هوا رفتن هر آن‌چه که سخت و استوار است، براي خود جهان معناداري خلق کنند.

به اعتقاد کاستلز، ساختار جوامع امروزي به نحو روزافزوني پيرامون تقابل دو قطبي ميان شبکه و خويش شکل مي‌گيرد. به بیان دیگر در فضاي اطلاعاتي امروز جهان، هويت فرد در ارتباط تنگاتنگي با جريانات جهاني شکل مي‌گيرد. در واقع، مي‌توان گفت ديالکتيک فرد-‌‌ جهان يا هويت شخصي و فضاهاي اطلاعاتي به شکل تعامل، تقابل، مقاومت‌، پذيرش، انتقاد و تفسير از مسائل بسيار مهم و چالش‌انگيزي است که مورد تحليل نظريه‌پردازان اجتماعي قرار گرفته است که طرح انديشه‌ورزانه آن و تلاش براي پاسخ به مسائل جالب و حيرت‌انگيز آن، ويژگي و مختصات دنياي مدرن را آشکار مي‌کند.

امروزه اهالي منزوي­ترين و دور افتاده­ترين واحدهاي اجتماعي جهان، تحت تاثير تغييرات و دگرگوني‌هايي واقع شده­اند که به وسيله انقلاب­هاي اطلاعاتي و ارتباطي و مواردي از اين قبيل به‌وجود آمده­اند؛ به‌طوري که مي­توان گفت که جهاني نو در اين هزاره در حال شکل‌گيري است. ايران نیز جامعه­اي در حال ­گذر يا در حال توسعه است؛ در چنين جامعه‌اي با گسترش شهرنشيني، تحرکات جمعيتي و اجتماعي، رشد فناوري­هاي نوین اطلاعاتی و ارتباطي هم‌چون اینترنت و شبکه‌هاي اجتماعي مجازي به منظور کسب اطلاعات و آگاهي­هاي بيشتر و تشديد تعاملات بين فرهنگ­ها باعث شده که اغلب مردم در برابر الگوهاي محلي و جهاني متفاوت و بعضاً متعارضي قرار بگيرند. تحت تاثير اين عوامل، ابعاد متفاوت زندگي افراد به‌طور کلي دگرگون و متحول شده است. يکي از مهم­ترين ابعاد زندگي افراد که بدون ترديد بيشترين تاثير را پذيرفته است، بعد هويتي افراد مي­باشد. زيرا رشد سريع وسايل اطلاعاتي ­و ارتباطي و دسترسي همگاني به اينترنت و شبکه­هاي اجتماعي، منابع هويت را دگرگون ساخته است؛ به‌طوري که افراد در دنياي کنوني با منابع بي­شمار هويتي مواجه گشته­اند و اين امر منجر به دگرگوني­هاي عميقي در نحوه رفتار و نگرش افراد در سطوح مختلف اجتماع شده است. در اين بين جوانان بيشتر از هر قشري تحت تاثير اين پديده­ها قرار گرفته­اند. به همين دليل هدف نوشتار حاضر، مطالعه دقيق و موشکافانه پيامدهاي شبکه­هاي اجتماعي مجازي بر هويت اجتماعي جوانان ایرانی است.

پویان احیائی / زمستان ۱۳۹۳

فهرست مطالب

فصل اول: هویت و رویکردهای نظری آن

مفهوم هويت

بررسي مفهوم هويت در بستر تحول تاريخي آن

هويت پيشامدرن

هويت مدرن

هويت پست مدرن

هويت شخصي

هويت اجتماعي

ابعاد هويت اجتماعي

هويت خانوادگي

هويت جنسيتي

هويت ديني

هويت قومي

هويت ملي

هويت فرهنگي

هويت مصرفي (هويت اجتماعي مبتني بر سبک زندگي)

هويت مدرن

هويت بدني

رويکردهاي نظري هويت

نظريه هويت اجتماعي ريچارد جنکينز

نظريه هويت آنتوني گيدنز

نظريه هويت استوارت هال

نظريه هويت اجتماعي تاجفل و ترنر

نظريه هويت چنتال موفي

فصل دوم‌: فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی

فناوري‌هاي نوين و عصر دوم رسانه‌ها

مفهوم جامعه شبکه‌اي

زمان، مکان و فضا

فضاي مجازي

ويژگي‌هاي فضاي مجازي

نامتعادل‌سازي حواس

دگرگون‌سازي ادراک

فضاي نامحدود

انعطاف هويتي

کاهش مسئوليت اجتماعي

برابرسازي پايگاه اجتماعي

عدم قابليت کنترل

پوشيده بودن

فرا متغيرهاي فضاي مجازي

وب ۲

ابزارهاي وب ۲

کارکردهاي شبکه‌هاي اجتماعي مجازي

اجزاي شبکه‌هاي اجتماعي مجازي

معرفي برخي از شبکه‌هاي اجتماعي مجازي

فيسبوک

توئيتر

يوتيوب

فصل سوم‌: فضای مجازی و هویت

رسانه پست مدرن (دگرسازي در شکل هويت)

فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطي و هويت

فضاي مجازي و هويت

نظريه‌هاي اجتماعي با رويکرد مثبت (نظريه‌هاي خوش‌بينانه)

نظريه‌هاي اجتماعي با رويکرد منفي (نظريه‌هاي بدبينانه)

نظريه‌هاي اجتماعي ميانه‌رو (مرکّب)

برساخت هويت در شبکه‌هاي اجتماعي مجازي

بحران هويت در عرصه فضاي مجازي

فصل چهارم: نگاهي بر يافته‌هاي پيمايش آنلاين پيرامون تاثير فضاي مجازي بر ابعاد هويت

مقدمه

فضای مجازی و هویت شخصی مدرن دختران و زنان

فضای مجازی و هویت خانوادگی

فضای مجازی و هویت دینی

فضای مجازی و هویت ملی

فضای مجازی و هویت قومی

فضای مجازی و هویت فرهنگی

فضای مجازی و هویت جنسیتی

فضای مجازی و هویت بدنی (تصور و مدیریت بدن)

فضای مجازی و هویت مصرفی

فضای مجازی و هویت مدرن

خود افشاگری و تخلیه عاطفی و هیجانی

کسب توانمندی‌های روز؛ پنجره‌ای سوی فضای جهانی

پیشنهادات و ارائه راهکار

فصل پنجم: متدلوژی

مقدمه

مفاهیم روش تحقیق

موضوع روش‌شناسى

فرق بین روش‌شناسی و روش تحقیق و پژوهش

روش و روش‌شناسى

کاربردهای اصطلاح روش

روش‌شناسی

روش‌های پژوهش

روش‌شناسی کتاب

فصل ششم: تحلیل مصاحبه خبرگان

تحلیل مصاحبه خبرگان

مصاحبه شونده اول

مصاحبه شونده دوم

مصاحبه شونده سوم

مصاحبه شونده چهارم

مصاحبه شونده پنجم

مصاحبه شونده ششم

مصاحبه شونده هفتم

مصاحبه شونده هشتم

مصاحبه شونده نهم

مصاحبه شونده دهم

مصاحبه شونده یازدهم

مصاحبه شونده دوازدهم

مصاحبه شونده سیزدهم

مصاحبه شونده چهاردهم

مصاحبه شونده پانزدهم

نتایج بدست آمده از مصاحبه‌ها

منابع
دارالفنون
ثبت سفارش
♦  لطفاً جهت استعلام موجودی و ثبت سفارش کتاب، در تمام ساعات شبانه‌روز به پیام‌رسان‌های (تلگرام/واتساپ) و یا پیامرسان‌‌های داخلی (ایتا/روبیکا) به شماره زیر پیام ارسال نمایید:

09104949253

در اولین فرصت به تمامی پیام‌ها پاسخ داده خواهد شد. از صبوری شما سپاسگزاریم.
  ارسال کتاب به سراسر کشور تنها از طریق پست امکان‌پذیر است.
هزینه بسته‌بندی و ارسال کتاب با پست (پیشتاز) به سراسر کشور 50 هزار تومان است. (برای خریدهای بالای یک میلیون تومان ارسال رایگان میباشد)