پیشگفتار
شکوفایی شغلی در گرو رضایت شغلی؛
در دهههای اخیر رویکردهای نوین مدیریت بر توجه به سرمایههای انسانی به عنوان ارزشمندترین دارایی سازمانها معطوف شده است. برنامهریزی برای ایجاد انگیزه و بهرهمندی از هوش و استعداد مدیران و کارکنان در بهبود کیفیت زندگی شغلی و شخصی یکی از اقدامات جدی حوزه منابع انسانی سازمانها میباشد. رضایت و خشنودی شغلی و فضای سازمانی احساس مطبوعی ایجاد میکند که میتواند تعهد، وفاداری، مسئولیتپذیری، پاسخگویی، خلاقیت و نوآوری را همراه داشته باشد.
مطالعات علمی بیانگر تاثیر موضوعات بین رشتهای بر یکدیگر میباشد. این امر موجب شده تا تحقیقات گستردهای توسط محققان علوم مدیریت در حوزههای روانشناسی اجتماعی، جامعهشناسی، علوم اقتصادی، علوم سیاسی و علوم تربیتی صورت گیرد. نتایج این تحقیقات نشان میدهد که رضایت شغلی تحت تاثیر دو عامل درونی و بیرونی قرار دارد. عوامل درونی به ویژگیهای شخصیتی و ثبات عاطفی فردی اشاره دارد و عوامل بیرونی به محیط اجتماعی و محیط سازمانی اشاره دارد. هر اندازه مدیران نسبت به خواستهها و نیازهای کارکنان وقوف بیشتری داشته باشند با تدوین برنامههای متناسب میتوانند ضمن ارتقای سطح رضایت شغلی و شکوفایی شغلی، زمینه بهبود کیفیت و بهرهوری را در سازمان فراهم نمایند.
شناخت مولفههای اثرگذار بر رضایت شغلی عامل مهمی جهت کسب احساس خرسندی و خشنودی میباشد. به همین دلیل مدیریت رضایت شغلی از اهمیت ویژهای برخودار است. احساس رضایت شغلی نه تنها بر بهبود کارایی و اثربخشی شغلی تاثیر می گذارد بلکه آثار آن خواسته و یا ناخواسته بر کیفیت زندگی فردی نیز اثرگذار میباشد. برای داشتن جامعهای سالم و به دور از تنشهای استرسزا و مخرب، ایجاد فضای عاطفی توام با احساس خشنودی میتواند ارزشآفرین باشد.
اشتغال همواره به عنوان یکی از مسائل مهم و جدی در دستور کار دولتها قرار داشته است و برای آن برنامههای متعددی در دستور کار قرار میگیرد. باید توجه داشت که هر شغل و حرفهای جدا از تامین معیشت، آثار تبعی خود را به زندگی خانوادگی و اجتماعی نیز وارد میکند و مدیریت آن باید هم از جانب مدیران و هم کارکنان مدنظر قرار گیرد.
هرگونه سرمایهگذاری برای تربیت و تجهیز سرمایههای انسانی ضمن کمک به تعالی مدیران و کارکنان میتواند فایده و ارزش افزوده برای سازمان ایجاد نماید. سازمانهای موفق دنیا ایجاد تعهد و وفاداری و کسب رضایت شغلی را در سرلوحه برنامههای راهبردی خود قرار دادهاند. این کتاب که حاصل سالها تحقیق و پژوهش در مطالعات داخلی و خارجی انجام شده در حوزه رضایت و مدیریت برنامهریزی و مدیریت شغلی میباشد میتواند به عنوان یک راهنمای موثر علمی و کاربردی دستورالعملهای کسب رضایت و ارتقای آن را به مدیران دلسوز و علاقمند به تعالی انسانی ارائه نماید.
انجمن مدیریت ایران به عنوان یک نهاد علمی و برتر کشور همواره تلاش دارد تا نسبت به اشاعه و توسعه مبانی علمی و کاربردی مدیریت، راهکارهای کارآمد را به مدیران سازمانها معرفی و کمک نماید تا شرایط مدیریت سازمانها بهبود و ارتقا یابد. مطالب سودمند این کتاب که همراه با مثالهای متعدد میباشد میتواند به تصمیمگیری مدیران برای اتخاذ روشهای مناسب برای جلوگیری از خوردگی انسانی و فرسودگی شغلی کمک نماید و به شناخت ابعاد نیازهای فردی، شغلی و سازمانی کمکهای شایان نماید و از این طریق کمک نماید تا ضمن حفظ سرمایههای انسانی از زیانهای ناشی از عدم رضایت شغلی مدیران و کارکنان جلوگیری نماید. امید است کوشش نگارندگان این کتاب وزین براي ايفاي تحقق اهداف متعالی سازمانها و توسعه فردی موثر واقع گردد.
دکتر آذر صائمیان (رئیس شورای سیاستگذاری مجله مدیریت – انجمن مدیریت ایران)
فهرست مطالب
فصل اول: مفاهیم و تعاریف رضایت شغلی
مقدمه
مفهوم رضایت شغلی
رضايت شغلی به عنوان يك قضاوت
رضايت شغلی به عنوان يك ارزش
رضايت شغلی به عنوان يك سازه چند بُعدی
رضايت شغلی به عنوان يك متغیر مستقل (پیشايند)
رضايت شغلی به عنوان يك متغیر وابسته (پیامد)
ماهيت رضايت شغلي
تعاریف رضایت شغلی
منابع و ماخذ فصل
فصل دوم: ابعاد و مدلهای رضایت شغلی
مقدمه
اهمیت رضایت شغلی در سازمان
انواع رضايت شغلى
رضايت درونى و رضايت بيرونى
رضايت درونى
رضايت بيرونى
رضايت شناختي و رضايت احساسي
طبقهبندي نظريات رضایت شغلی
گروهبندی لاک
نظریههای محتوایی رضایت شغلی
نظریات فرایندی یا تفاوتی رضایت شغلی
مدلهای وضعیتی رضایت شغلی
طبقهبندی لوسان و شن
نظریههای مرتبط با رضایت شغلی
نظريه نيازها
نظریه مدل اساسی انگیزش
نظریه برابری آدامز
اندازهگیري رضایت شغلی
ابعاد رضايت شغلي
مدلهای رضایت شغلی
تبیین موقعیتی
تبیین گرایشی
رويكردي معنوي به رضايت شغلي
لذت و علاقه معنوي
بيمار منشأ رحمت الهي
تعهد معنوي
پاداشهاي معنوي
تناقضات معنوي
منابع و ماخذ فصل
فصل سوم: پیشایندهای رضایت شغلی
مقدمه
پاداشهاي دروني و بيروني
پيشينه محيطي و فردي رضايت شغلي
نظرﯾﻪ ﺑﺎرون و ﮔﺮﯾﻨﺒﺮگ
پیشبینی رضایت شغلی از طریق ارزشها
منابع و ماخذ فصل
فصل چهارم: مروری بر پیمایشهای داخلی
مقدمه
پژوهش مقیمی
پژوهش سیدجوادین
پژوهش منصوری و همکاران
پژوهش غفوریان و همکاران
پژوهش قاسمينژاد
پژوهش هزاوهای و صمدی
پژوهش حکیم جوادی و نامداری
پژوهش شفيعي سروستاني
پژوهش هوشنگي
پژوهش خليلزاده
پژوهش علیپور و اعراب شیبانی
پژوهش شفيعآبادي
پژوهش علیپور و فرید
پژوهش پورصمدی
پژوهش کلدی و عسگری
پژوهش ملکشاهی و همکاران
پژوهش نائلی
پژوهش نوربخش و علیزاده
پژوهش تیموری و همکاران
پژوهش بخشی و همکاران
پژوهش فروغی و همکاران
پژوهش رنجبر و وحیدشاهی
پژوهش خسروی
پژوهش شهامت و همکاران
پژوهش مختاری و همکاران
پژوهش آراسته
پژوهش میرزایی و همکاران
پژوهش فرهی بوزجانی و همکاران
پژوهش عابدی و مزروعی
پژوهش باقرپور و همکاران
پژوهش رجببیگی و همکاران
پژوهش اشرفی
پژوهش ترکیانتبار
پژوهش دخت عصمتی و همکاران
پژوهش رضوي اصل
پژوهش قرهخاني
پژوهش تذهیبی و زردرویی
پژوهش پيري و همکاران
پژوهش بهزادفر و صائبی
پژوهش ميرزابيگي و همكاران
پژوهش شهبازي و سليمي
پژوهش خزاعی و همکاران
پژوهش قربانی و همکاران
پژوهش مستانه و همکاران
پژوهش باقری و همکاران
پژوهش کامبی و همکاران
پژوهش تاجور و همکاران
پژوهش زاهدی و همکاران
پژوهش جهانی و همکاران
پژوهش نصيريپور و همکاران
پژوهش رجببیگی و همکاران
پژوهش رنجبر و وحیدشاهی
منابع و ماخذ فصل
فصل پنجم: مروری بر پیمایشهای خارجی
مقدمه
پژوهش ترز
پژوهش اسميت و همکاران
پژوهش پورتر و استیرز
پژوهش لاک
پژوهش مورهد وگریفین
پژوهش دسلر
پژوهش كريستوفر
پژوهش رابینز
پژوهش لیسی و شیئن
پژوهش داينر
پژوهش سوزان بلک
پژوهش دانيل
پژوهش زين و مك ميلان
پژوهش بیت و همکاران
پژوهش اسپکتور
پژوهش ويرجينيا
پژوهش وايلز
پژوهش نظرسنجي هيئت علمي آمريكا
پژوهش فاستر
پژوهش دایلی و جفرز
پژوهش هاردمن
پژوهش مکگین
پژوهش لی و کیم
پژوهش نزوتي
پژوهش کایا
پژوهش نزوتا
پژوهش یابلون و روزنر
پژوهش شوگارز و همکاران
پژوهش سئو و همکاران
پژوهش مولر و كلوزدگي
پژوهش جانستون
الگوی پیشایندهای رضایت شغلی
منابع و ماخذ فصل
فصل ششم: ویژگیهای جمعیتشناختی سطح فردی
مقدمه
سن
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار U شكل
رابطه معنادار خطي و مستقیم
رابطه معنادار خطي و معکوس
استنباط
ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار مستقیم
رابطه معنادار معکوس
استنباط
جنسيت
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رضایت شغلی بالا در بین کارکنان مرد
رضایت شغلی بالا در بین کارکنان زن
استنباط
وضعيت تأهل
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رضایت شغلی بالا در بین کارکنان مجرد
رضایت شغلی بالا در بین کارکنان متأهل
رضایت شغلی بالا در بین کارکنان مطلقه و بيوه
استنباط
تعداد عائله تحت تكفل (تعداد فرزندان)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار مستقیم
رابطه معنادار معکوس
استنباط
رشته تحصيلي
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
استنباط
مكانهاي سكونت مختلف
رابطه معنادار
استنباط
منابع و ماخذ فصل
فصل هفتم: ویژگیهای جمعیتشناختی سطح شغلی
مقدمه
تجربه یا سابقه كاري (سنوات خدمت)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار U شكل
رابطه معنادار مستقیم
رابطه معنادار معکوس
استنباط
رسته خدمتي
رابطه معنادار
استنباط
بخش کاری (محل ارايه خدمت)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
استنباط
درآمد ماهانه (حقوق و مزایا)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار مستقیم
استنباط
ﭘُﺴﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ (جايگاه شغلي)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار مستقیم
رابطه معنادار معکوس
استنباط
رده شغلي
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار و معکوس
استنباط
تخصص کاری
رابطه معنادار
استنباط
نوبت كاري (شیفت كاري)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رابطه معنادار معکوس
رضایت شغلی بالا در نوبت كاري چرخشي
رضایت شغلی بالا در نوبت كاري ثابت (غیرشیفتی)
استنباط
منطقه محل خدمت
رابطه غیرمعنادار
استنباط
نوع استخدام (وضعیت استخدامی)
رابطه غیرمعنادار
رابطه معنادار
رضایت شغلی بالا در استخدام دائم (رسمي)
رضایت شغلی بالا در استخدام قراردادی (غيررسمي)
استنباط
ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎري
رابطه معنادار مستقیم
رابطه معنادار معکوس
استنباط
رتبه (درجه)
رابطه معنادار مثبت
استنباط
سابقه مسئوليت
رابطه معنادار
استنباط
منابع و ماخذ فصل
فصل هشتم: ویژگیهای شخصیتی
مقدمه
شخصیت
ویژگیهای شخصیتی
ابعاد شخصیت مطابق با مدل پنج عاملی شخصیت
سازگاري
با وجدان بودن
ثُبات عاطفی
برونگرایی
آمادگی تجربه کردن
ابعاد پنجگانه شخصیت و رضایت شغلی
سازگاري و رضایت شغلی
با وجدان بودن و رضایت شغلی
ثُبات عاطفی/ روانرنجوری و رضایت شغلی
برونگرایی و رضایت شغلی
آمادگی تجربه کردن و رضایت شغلی
ویژگیهای شخصیتی و رضایت شغلی
كانون كنترل
تيپ شخصيتي
ﻗﺪرتﻃﻠﺒﯽ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖﻃﻠﺒﯽ
مهارتهای کنار آمدن
هوش
نگرش
منابع و ماخذ فصل
فصل نهم: پیشایندهای سطح فردی
مقدمه
حجم وظایف خانوادگی
روشهای مسئلهمدار
انگیزش پیشرفت
تعریف انگيزش
تعریف انگيزش پيشرفت
مؤلفههاي انگيزش پيشرفت
انگيزه پيشرفت و رضايت شغلي
باورهای غیرمنطقی
تعریف باورهای غیرمنطقی
باورهای غیرمنطقی و رضایت شغلی
خلاقيت
تعریف خلاقيت
خلاقيت و رضايت شغلي
درماندگي اخلاقي
تعریف درماندگي اخلاقي
درماندگي اخلاقي و رضايت شغلي
سرمايه اجتماعي
تعریف سرمايه اجتماعي
سرمايه اجتماعي و رضايت شغلي
سرمايه روانشناختى
تعریف سرمايه روانشناختى
خود كارآمدى يا خودباورى
خوشبينى
اميدوارى
سازشكارى يا تابآورى
سرمايه روانشناختى و رضايت شغلى
اميدواري و رضايت شغلى
خوشبيني و رضايت شغلى
تابآوري و رضايت شغلى
خودكارآمدي و رضايت شغلى
سلامت عمومی
تعریف سلامت عمومی
سلامت عمومی و رضایت شغلی
حمايت اجتماعي
تعریف حمايت اجتماعي
حمايت اجتماعي و رضایت شغلی
هوش اجتماعی
تعریف هوش اجتماعی
هوش اجتماعی و رضايت شغلي
ﻫﻮش ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ
تعریف ﻫﻮش ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ
هوش سازمانی و رضایت شغلی
هوش هيجاني
تعریف هوش هيجاني
هوش هيجاني و رضايت شغلي
نقش ورزش در رضایت شغلی کارکنان
منابع و ماخذ فصل
فصل دهم: پیشایندهای سطح شغلی
مقدمه
استرس شغلی
استرس
استرس شغلي
استرس شغلی مدیران
نشانههاي استرس شغلي
عوامل استرسزا
مدیریت استرس
نقش واسطهگري رضايت شغلي
نقش تعديلكنندگی خودكارآمدي
استرس شغلي و رضایت شغلی
امنیت شغلی
تعریف امنيت شغلي
امنيت شغلي و رضایت شغلی
کیفیت زندگی کاری
تعریف کیفیت زندگی
تعریف کیفیت زندگی کاری
کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی
فرصتهاي پيشرفت و ارتقاء شغلی
مفهوم فرصت پيشرفت
فرصتهای ارتقاء و رضايت شغلي
کار احساسی
مفهوم کار احساسی
سطوح کار احساسی
تعریف کار احساسی
کار احساسی مدیران
کار احساسی و رضایت شغلی
ماهيت کار
ابعاد شغل
سبک باری نقش
آزادي عمل
استقلال کاری
تنوع/ گوناگونی شغل
مهم بودن کار
تخصصگرايي
الزامات شغل/ وظيفه
احساس معناداری (تخصص و دانش لازم برای انجام کار)
ابهام نقش
ارتباطات بين فردي
پویایی شغلی
بیگانگی شغلی (کیفیت روابط با همکاران)
منابع و ماخذ فصل
فصل یازدهم: پیشایندهای سطح مدیریتی
مقدمه
سبک رهبری
مفهوم سبک رهبری
سبک رهبری و رضایت شغلی
رهبری اخلاقی
مفهوم رهبری اخلاقی
رهبری اخلاقی و رضایت شغلی
نقش تعدیلگری هماهنگی شناختی
رهبری خدمتگزار
مفهوم رهبری خدمتگزار
رهبری خدمتگزار و رضايت شغلی
مبادله رهبر- پیرو (LMX)
مفهوم مبادله رهبر- پیرو
ﻣﺒﺎدﻟﻪ رﻫﺒﺮ- ﻋﻀﻮ و رضایت شغلی
توانمندسازی کارکنان
تعریف توانمندسازی کارکنان
مفهوم توانمندسازي ساختاري
توانمندسازي ساختاري و رضايت شغلي
مفهوم توانمندسازی روانشناختی
توانمندسازی روانشناختی و رضايت شغلي
مدیریت مشارکتی
مفهوم مدیریت مشارکتی
مدیریت مشارکتی و رضایت شغلی
تمرينات اجرايي/ مديريتي
تفویض اختیار
مفهوم تفویض اختیار
تفویض اختیار و رضایت شغلی
نشستهاي شغلي
تعریف و مفهوم نشستهاي شغلي
نشستهاي شغلي و رضايت شغلي
رفتار مربیگری ﻣﺪﯾﺮان
مربيگري
مربيگری مدير
رفتار مربيگری مدير و رضايت شغلی
مهارتهای ارتباطی ﻣﺪﯾﺮان
مفهوم مهارتهای ارتباطی
مهارتهاي ارتباطی مدیران
شاخص مهارت ارتباطی مدیران در مؤلفه خودگشودگی
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه همدلی
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه حمایتگري
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه مثبتگرایی
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه خود نظمی
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه مهارت اجتماعی
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه نفوذ آرمانی و الهامبخشی
شاخص مهارت ارتباطی در مؤلفه تحریک فرهیختگی
مهارتهای ارتباطی مدیران و رضایت شغلی
ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﺮﺳﺘﺎران
ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﺮﺳﺘﺎران و رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ
مهارتهاي ارتباطی زنان و مردان
مهارتهاي ارتباطی زنان و مردان و رضایت شغلی
ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﺪﯾﺮان
مفهوم و ماهیت ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ
ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و رضایت شغلی
سبک مدیریت مدیران
قدرداني از کارکنان
نحوه سرپرستی (روابط کاری مدیر با کارکنان)
ارزیابی عملکرد مدیران از خود و زیردستان
منابع و ماخذ فصل
فصل دوازدهم: پیشایندهای سطح سازمانی
مقدمه
اخلاق کار
مفهوم اخلاق كار
نقش مدیریت در ترویج اخلاق کار
اخلاق كار و رضايت شغلي
رفتار اخلاقي
تعریف رفتار اخلاقي
رفتار اخلاقي و رضايت شغلي
ارگونومی
ماهیت ارگونومی
رويكرد طراحى شغل
ارگونومی و رضایت شغلی
جو سازمانی
مفهوم جو سازمانی
جو سازمانی و رضایت شغلی
عدالت سازماني
مفهوم عدالت سازماني
عدالت سازماني و رضايت شغلي
فرهنگ سازماني
مفهوم فرهنگ سازماني
فرهنگ سازماني و رضايت شغلي
جامعهپذیري سازمانی
تعریف جامعهپذیري سازمانی
روشهاي نهادي جامعهپذیري
روشهاي جامعهپذیري مرتبط با زمینه (بافت)
روشهاي جامعهپذیري مبتنی بر محتوا
روشهاي جامعهپذیري اجتماعی
جامعهپذیري سازمانی و رضایت شغلی
ویژگیهای محیط کار
شرايط آموزشی محيط کار
آموزش
تسهيلات محل كار
سرويس رفت و آمد
كمكهاي غير نقدي
ايمني محل كار
مرخصي
بهداشت جسم و روان
فاصله محل سكونت تا محل كار
منابع و ماخذ فصل
فصل سیزدهم: تعاملات رضایت شغلی
مقدمه
الگوی تعاملات رضایت شغلی
تعاملات سطح فردی
سلامت رواني
تعریف سلامت رواني
سلامت رواني و رضايت شغلي
نشاط (شادکامی)
نشاط و رضایت شغلی
تعاملات سطح خانوادگی
رضایت زناشویی
تعریف رضایت زناشویی
رضایت زناشویی و رضایت شغلی
رضايت از زندگي
تعریف رضايت از زندگي
رضايت از زندگي و رضايت شغلي
تعاملات سطح اجتماعی
نشاط اجتماعی
تعریف نشاط اجتماعی
نشاط اجتماعی و رضایت شغلی
منابع و ماخذ فصل
فصل چهاردهم: پیامدهای رضایت شغلی
مقدمه
نشانههای نارضایتی شغلی کارکنان
ابعاد تاثیرگذاری رضايت شغلي
بُعد فردي
بُعد سازماني
بُعد اجتماعي
تأثير رضايت شغلى بر سازمان
بررسىهاى روانشناسان
مطالعات جامعهشناختى
الگوی پیامدهای رضایت شغلی
پیامدهای رفتاری
اهمال كاري
تعریف اهمال كاري
پیشایندهای اهمال كاري
غلبه بر اهمال كاري
اهمال كاري و رضايت شغلي
ترک خدمت
تعریف ترک خدمت
ترک خدمت و رضايت شغلي
غيبت از كار
تعریف غيبت از كار
غيبت از كار و رضايت شغلي
رفتارهاي ضدتوليدي
پیامدهای فرانقشی
رفتار شهروندی سازماني
تعریف رفتار شهروندی سازماني
رفتار شهروندی سازماني و رضايت شغلي
پیامدهای نگرشی
تعارض بین کار و خانواده
تعهد سازماني
تعریف تعهد سازماني
تعهد سازماني و رضايت شغلي
پیامدهای شغلی
عملكرد شغلي
فرسودگی شغلی
تعریف فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی و رضایت شغلی
پیامدهای سازمانی
رضايت مشتري
تعریف رضايت مشتري
نقش كاركنان در جلب رضايت مشريان
رضايت مشتري و رضايت شغلي
منابع و ماخذ فصل
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.