مبارزه با جرم و کجروی‌های اجتماعی، از دیر باز مورد توجه جرم‌شناسان بوده و از اهداف نظام‌های حقوقی محسوب می‌شده است و این امر نیز منوط به شناخت عوامل جرم‌زا بوده است تا با از بین بردن این عوامل یا کاهش اثرات آن، از بروز جرایم یا حداقل از میزان آن در جامعه کاسته شود.

نیروهای مسلح به فراخور وضعیت خاص و وظایف خطیری که بر عهده آنها می باشد، باید در مقابل هرگونه افعال مجرمانه‌ای که به نحوی موجبات ضعف قوای مسلح شود، ایمن گردندکه دراین راه نیز تدابیر پیشگیرانه، موثرترین،کم هزینه و تضمینی‌ترین روش مبارزه با جرایم مرتبط با نظامیان است.

یکی از جرایم شایع در نیروهای مسلح که باعث آسیب‌رسانی به بدنه نیروهای مسلح می‌گردد، جرم فرار از خدمت پایوران نیروهای مسلح می‌باشد. جرم فرار از خدمت، یکی از معضلات و تهدیدات جدی در نیروهای مسلح بوده و در اجرای مأموریت و کاهش توان رزمی و عملیاتی نیروهای مسلح، تأثیری مستقیم دارد. به همین دلیل، جهت پیشگیری از جرم فرار از خدمت پایوران و در نهایت، جهت جلوگیری از آسیب‌پذیری نیروهای مسلح؛ نیاز به بررسی علت و عوامل فرار از خدمت پرسنل پایور در نیروهای مسلح می‌باشد. با بررسی این عوامل، می‌توان با بدست آوردن نقاط ضعف و مشکل‌سازی که باعث ارتکاب جرم فرار از خدمت این نیروها می‌گردد، در جهت رفع آنها و تقویت عوامل انگیزش‌دهنده خدمت در این نیروها اقدام نمود و از طریق راهکارهای پیشگیرانه نیز تا حد ممکن از ارتکاب جرم فرار از خدمت پرسنل پایور در نیروهای مسلح جلوگیری به عمل آورد و در نهایت، بتوان راهکاری مناسب برای نحوه ایجاد سیاست‌های پیشگیرانه از این جرم ارائه داد.

از آن جهت که دراکثر یگان‌های نظامی، جرم فرار از خدمت نیروهای کادر، معضلی است که صدمات زیادی را وارد می‌کند و موجب بی انگیزگی و نیز تسهیل‌بخشی بر فرار دیگرپرسنل نیز می‌گردد و از آنجاکه کشورعزیزمان نیز با معضلات و تهدیدات فراوانی مواجه است و بالقوه احتمال وقوع جنگ وجود دارد؛ لذا برای آماده کردن نیروهای کادر باید مشکلات را شناسایی کرد تا مبادا در زمان نیاز این مسائل حادتر شوند. اینکه ما بالفعل در حال جنگ با گروه‌های مختلف تروریسم‌های داعش، منافقین و سوداگران مواد مخدر هستیم. در چنین شرایطی باید نسبت به عملکرد نیروهای کادر و مسائل مرتبط به آنها دقت بیشتری صورت پذیرد و اهمیت همین امر، باعث نگارش این نوشتار گردیده است.

از آنجا که در پیدایش جرم و بزه‌دیدگی، عوامل بسیار زیادی دخیل هستند، دامنه این عوامل در فرار از خدمت نیز می‌توانند وسیع باشند. بخشی از عوامل فرار پایوران به مسائل خانوادگی، معیشتی و مشکلات ناشی از شرایط اقتصادی- اجتماعی مربوط است و بخشی از آن نیز به مسائل درون‌خدمتی مانند فشار خدمتی، دوری از محل خدمت، انتقالی اجباری و یا نا سازگاری با سایر افراد یگان مرتبط است، بنابراین در این کتاب به بررسی این دسته از عوامل پرداخته‌ شده است.

محمدرضا عزیززاده / زمستان ۱۳۹۵