پیشگفتار
غریزه «تولید بیشتر در زمان کمتر»، سرعت را به عنوان یک عامل بحرانی موفقیت، وارد معادلات سازمانی کرد. افزایش سرعت، منجر به افزایش پیچیدگی اداره سازمانها شد. تلاش برای سبقت جستن در طول محور زمان فضای کسب و کار را رقابتیتر نموده است. به طوری که برخی از واژه فرارقابت برای توصیف این فضا استفاده کردهاند. این دگرگونیها منجر به تغییر در نگاه اندیشمندان و اداره کنندگان نسبت به مدیریت سازمانها شد.
بعد از شکلگیری اولین کارخانهها در انقلاب صنعتی، به منظور اداره سازمانها، پازل مدیریت، برای تکمیل شدن علاوه بر برنامهریزی، سازماندهی و هدایت نیاز به فعالیتی به نام کنترل نیز داشت. یکی از پرهزینهترین فعالیتها مدیریتی، کنترل کردن است. این امر به گونهای است که حتی در برخی از سازمانها هزینه کنترل بر درآمد سازمان نیز میچربد. این حالت را پارادوکس کنترل میگویند. برای دفع این آفت، ایدهها و راهکارهایی متعددی طرح شد. تز «مدیریت مشارکتی» مک لاگان نسخهای ساده برای حل این مشکل پیچیده بود. این تز با پیادهسازی «دموکراسی سازمانی» در پی کاهش هزینههای کنترل برآمده است. از سوی دیگر دموکراسی سازمانی ذاتاً در خود میل به روی کار آوردن افراد شایسته (یعنی افراد دارای توان و تمایل بالا) را دارد. استیلای شایستگی میتواند ظرفیتهای بالقوه سازمان را نیز بالفعل نماید و باعث بهبود عملکرد آن شوند. هسته اصلی مدیریت مشارکتی، توانمندسازی کارکنان است. توانمندسازی دارای دو بُعد است: بُعد مکانیکی و بُعد شناختی. بُعد مکانیکی توانمندسازی، همان تفویض اختیار است. امّا بُعد شناختی آن، اقدامی توسعهای است. در این بُعد دانش، مهارت و نگرش کارکنان به سمت ترویج مشارکت در سرنوشت خویشتن و اشتیاق مسؤلیتپذیری تغییر مییابد.
اما از سوی دیگر توانمندسازی نوشدارویی نیست که مرحم هر درد سازمانی باشد. توانمندسازی همچون سایر اقدامات مدیریت، اقتضایی است و باید در زمان و مکان مناسب و برای افراد مناسب به کار گرفته شود. این نکته را هم به نقل از استیفن رابینز باید مورد توجه قرار داد که همگان خواهان مشارکت در سازمان نیستند. پس نباید این معجون به زور به کام نامشتاقان ریخته شود؛ که البته میتواند تولید عارضه نماید.
کتاب پیش رو به خوبی توانمندسازی کارکنان را در فصل اول و دوم مفهومپردازی کرده است. نویسندگان با ظرافت به تعیین مرزهای این حوزه پرداختهاند. در فصلهای آتی نیز به خوبی تأثیر و تأثر توانمندسازی کارکنان با سازههایی همچون تعهد سازمانی، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، عملکرد شغلی، رفتار شهروندی سازمانی، سازمان یاگیرنده، آموزش ضمن خدمت، کارآفرینی سازمانی، مدیریت کیفیت فراگیر، مدیریت دانش و فناوری اطلاعات در قالب فصلهای مختلف به رشته تحریر درآوردهاند.
این کتاب حاوی تمام نکتههای ریز و درشت درباره توانمندسازی کارکنان برای علاقهمندان است. خواندن این کتاب به تمام کسانی که میخواهند در این حوزه اقدام به پژوهش کنند، همچون دانشجویان تحصیلات تکمیلی، توصیه میشود. به تمام متخصصان توسعه منابع انسانی نیز که در پی طراحی و اجراء برنامههای توانمندسازی کارکنان در سازمان خود هستند نیز خواندن این کتاب پیشنهاد میشود. این کتاب همچنین حاوی نسخههای خوبی برای مشاوران منابع انسانی است.
دکتر پیمان متقی (عضو هیئت علمی دانشگاه قم) / سوم خرداد یکهزار و سیصد و نود چهار
فهرست مطالب
فصل اول: تعاریف و مفاهیم
مقدمه
تعریف توانمندسازي کارکنان
مفاهيم توانمندسازي کارکنان
ضرورت توانمندسازي كاركنان در سازمانها
اهمیت توانمندسازي کارکنان
اهداف توانمندسازي كاركنان
عوامل موثر بر فرايند توانمندسازي كاركنان
پيش نيازهاي توانمندسازي كاركنان
برنامههاي توانمندسازي کارکنان
ابعاد توانمندسازی کارکنان
نشانههای توانمندسازی کارکنان
الگوهاي توانمندسازي کارکنان
مراحل توانمندسازی کارکنان
ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ کارکنان
فرایند استراتژیک توانمندسازي کارکنان
راهكارهاي عملي توانمندسازي كاركنان
نتايج حاصل از اجراي توانمندسازي كاركنان
مطالعات پژوهشی
فصل دوم: عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان
مقدمه
عوامل موثر بر ايجاد احساس توانمندسازي در كاركنان
فصل سوم: تعهد سازمانی
مقدمه
تعهد سازمانی
انواع تعهد سازمانی
توانمندسازی کارکنان و تعهد سازمانی
مطالعات پژوهشی
فصل چهارم: ساختار سازمانی
مقدمه
ساختار سازماني
ارتباط ساختار سازماني و توانمندسازي كاركنان
مطالعات پژوهشي
فصل پنجم: فرهنگ سازمانی
مقدمه
فرهنگ سازماني
مولفههاي فرهنگ سازماني
مطالعات پژوهشي
فصل ششم: عملکرد شغلی
مقدمه
عملکرد شغلی
مطالعات پژوهشی
فصل هفتم: رفتار شهروندی سازمانی
مقدمه
رفتار شهروندی سازماني
مطالعات پژوهشی
فصل هشتم: سازمان یادگیرنده
مقدمه
تعريف يادگيري
تعريف يادگيري سازماني
تعريف سازمان يادگيرنده
تفاوت يادگيری سازمانی و سازمان يادگيرنده
ويژگيهاي سازمانهاي يادگيرنده
عوامل كليدي تمايز سازمان يادگيرنده
ايجاد سازمانهاي يادگيرنده
مدل راهبردي مديريت دانش در ايجاد سازمان يادگيرنده
نقش رهبري سازماني در مدل راهبردي مديريت دانش
نقش رهبري سازماني در ايجاد سازمانهاي يادگيرنده
فصل نهم: آموزش ضمن خدمت
مقدمه
آموزش ضمن خدمت
انواع آموزشهای ضمن خدمت
مطالعات پژوهشی
فصل دهم: کارآفرینی سازمانی
مقدمه
کارآفرینی
توانمندسازی کارکنان و کارآفرینی سازمانی
مطالعات پژوهشی
فصل یازدهم: مدیریت کیفیت فراگیر
مقدمه
مديريت كيفيت فراگير
مطالعات پژوهشی
فصل دوازدهم: مدیریت دانش
مقدمه
مزيت پايدار دانش
داده، اطلاعات و دانش
تعريف دانش
مديريت دانش
شكلهاي صريح و ضمني دانش
فرايند مديريت دانش
انتقال دانش ضمني
مطالعات پژوهشي
فصل سیزدهم: فناوری اطلاعات
مقدمه
فناوري اطلاعات
مطالعات پژوهشی
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.