بيماري مولتيپل اسكلروزيس یا ام اس، نوعی بيماري مزمن و پيشرونده سيستم عصبي مركزي است كه باعث ايجاد اختلال حسي، ضعف، گرفتگي عضلاني، اختلال بينايي، اختلال شناختي،خستگي، لرزش اندام‌ها، اختلال در دفع ادرار، اختلال در دفع مدفوع، اختلال در عملكرد جنسي، اختلال در تعادل، فراموشي، كاهش شنوايي، كرختي، تاري ديد، دوبيني و اختلال گفتاري در فرد بيمار مي‌گردد. علت این بیماری ناشناخته است و درمان قطعي ندارد. اين بيماري اغلب در سنين بين ۲۰ تا ۴۰ سالگي رُخ مي‌دهد و خانم‌ها را دو برابر آقايان مبتلا مي‌سازد و سومين علت ناتواني در آمريكا محسوب می‌گردد. در ايران ميزان شيوع بيماري مولتيپل اسكلروزيس در حدود ۱۵-۳۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر است. اين بيماري هزينه اقتصادي زيادي را به جامعه و خانواده فرد تحميل مي‌كند و غالباً افرادي را مبتلا مي‌كند كه در مرحله مولّد زندگي خود قرار دارند و اغلب اعضای‌‌ خيلي جوان خانواده مسئوليت مراقبت از بيمار ناتوان را به عهده مي‌گيرند. تظاهرات و عوارض بيماري مولتيپل اسكلروزيس به شدت بر روي تصور فرد از خودش تأثير مي‌گذارد و اثرات بسيار مخرّبي بر روي عزّت نفس او دارد. همچنين تصور مثبت از خود، بهترين پيشگويي‌كننده تطابق با بيماري مولتيپل اسكلروزيس می‌باشد. بيماران  ام اس، نياز به تطابق با بيماري مولتيپل اسكلروزيس دارند زيرا كه عوارض روز به روز آن تنيدگي عمومي آنها را افزايش مي‌دهد. تظاهرات و عوارض بیماری ام اس به شدت روی تصور از خودش تاثیر می‌گذارد و اثرات بسیار مخربی بر روی عزت نفس بیمار دارد. برخورداری از عزت نفس یا احساس خود‌ارزشمندی به مثابه یک سرمایه و ارزش حیاتی بوده و از جمله عوامل عمده شکوفایی استعداد و خلاقیت است. همچنین در بیماران ام اس عزت نفس پایین و به عبارتی داشتن حس خجالت و حقارت باعث پیدایش پاسخ‌های نامناست در بیمار می‌شود و تطابق بیمار با بیماری به شکل‌های گوناگونی از جمله انکار، افسردگی محدودیت و خصومت صورت می‌گیرد. در تحقیقات گسترده‌ای که در رابطه با عزت نفس در بیماران ام اس انجام شده ارتباط معناداری بین این متغیر‌ها دیده شده است.

عزت نفس را می‌توان در حالت چهره، رفتار، صحبت و حرکت اشخاص مشخص کرد افراد دارای عزت نفس برخورد باز و گشوده‌ای به انتقادات دارند و در پذیرش اشتباهات راحتند به عبارتی طرز کلام و حرکات شخص دارای عزت نفس از کیفیت راحتی برخوردارند. سبک‌های تفکر نیز از جمله عوامل شناختی مهمی هستند که می‌تواند در شیوه زندگی و ارتباط سلامت افراد نقش به‌ سزایی داشته باشد. به بیان ژانک سبک تفکر، ترجیح فرد در پردازش اطلاعات و انجام رفتار است سبک تفکر در واقع یک توانایی نیست بلکه چگونگی استفاده از توانایی‌هایش است. مهم‌ترین ویژگی سبک‌های تفکر، تغییر پذیر بودن آن‌ها در فرآیند اجتماعی شدن و قابل آموزش بودن آنهاست.

از طرفی تحقیقات متعددی سطح بالایی از تنش و احساس شدید افسردگی و سلامت روان پایین و اضطراب بالایی نسبت به مرگ را در مبتلایان به ام اس گزارش کرده‌اند. اضطراب‌ها بیان‌کنندة نگراني، دلواپسي و ترس حاصل از نگراني دربارة اتفاقات غیرقابل پیش‌بیني در آینده هستند، هیجاناتي که علاوه بر نشانه‌های ذهني خطر و اضطراب، تغییرات بدني از جمله افزایش ضربان قلب، تنفس، تعریق، لرز و خستگي مفرط نیز در آنها مشهود است. اضطراب مرگ زیربنایي‌ترین اضطراب نوع انسان محسوب مي‌شود. پیچیدگي این پدیده و چرایي وجودی بودن اضطراب مرگ در نوع انسان، ذهن کاوشگر بشر و متخصصان را به خود مشغول کرده است، تا جایي که توجهات نظری، تعریف‌ها و مفهوم‌سازی‌های زیادی را به خود جلب کرده است. ترس از مرگ زمانی به عنوان یک آشفتگی هیجانی تلقی می‌گردد که از حد طبیعی خود خارج شده و فرد را دچار آشفتگی و درمانگی نماید به طوری که اشتغال فکری در مورد مرگ مانع از طی شدن روند طبیعی زندگی گردد.

اعتقاد بر این است بیماران مبتلا به ام اس، با مد نظر قرار دادن سبک‌های تفکر یکدیگر می‌توانند روابط سالم و صمیمانه همراه با عزت نفس بالا و اضطراب کم داشته باشند و آن را جایگزین روابط مخرب و اضطراب آور نمایند، لذا این مهم از عوامل اصلی ایجاد این نوشتار گردید.

 مولفین / زمستان ۱۳۹۵