«تعالی ارزش‌ها در معنویت سازمانی»

معنویت در سازمان به‌عنوان یک فرهنگ متعالی در سازمان تجلی می‌یابد. معنویت از دو منظر موردتوجه رهبران سازمانی است. منظر اول به‌عنوان یک اقدام به هویت بخشی در جهت منفعت‌رسانی و ارائه خدمت بهتر و بیشتر به جامعه و از منظر دیگر به‌عنوان جلوگیری از آسیب‌ها و ناهنجاری‌هایی که سازمان را مورد تهدید قرار می‌دهد. در معنویت سازمانی ابعاد شناخت بین خود و سازمان با اعتقادات و ارزش‌ها توسعه می‌یابد و نوعی هویت قوی و قدرتمند ایجاد می‌کند. در این میان نقش فرهنگ‌های با اعتقادات معنوی بالا می‌تواند مسیر تحقق اهداف سازمان‌ها را انسانی‌تر و متعالی‌تر نماید.

ترویج و اشاعه مبانی معنویت سازمانی می‌تواند تحولات شگرفی را در ابعاد فردی و اجتماعی موجب شود و ظرفیت‌های نهفته بالقوه و بالفعل را برای ترسیم نگرش‌های جدید دوام و قوام دهد و کمک کند تا با رسیدن به کمال انسانی شیوه نظر و عمل افراد در سازمان‌ها نیز بهبود چشم‌گیری داشته باشد. در معنویت سازمانی توجه به نیازهای روحی و روانی و ارزش‌های انسانی برای تأمین راه‌های توسعه و گسترش رابطه انسان با خدا، انسان با خود و انسان با دیگران معنایی قوی‌تر و غنی‌تر دارد. در معنویت سازمانی تأکید بر سلامت روانی انسان از دو منظر درونی و بیرونی مطرح می‌باشد. منظر درونی به پالایش فکر و اندیشه و ارزش‌ها و اعتقادات فردی می‌پردازد و منظر بیرونی به ابعاد زیستی، اجتماعی اشاره دارد.

 مک‌نایت و کاوانا، معنویت را نیرویی روح‌بخش و انگیزاننده زندگی می‌دانند. انرژی‌ای که الهام‌بخش فرد به سمت و سوی فرجامی معین یا هدفی به سوی فرا فردیت می‌باشد. برخی محققان نیز بر این نکته اشاره دارند که معنویت نوعی آگاهی مبتنی بر توجه به خدا در زندگی است که معنای دانستن و زیستن، رشد و تحول شخصی، بین شخصی، اجتماعی و حتی جهانی بر اساس این معرفت شکل می‌گیرد. توجه به مبانی اصلی معنویت می‌تواند پاسخی به سؤالات زندگی باشد که در این زمینه حضور قوه تفکر و خلاقیت و کنجکاوی می‌تواند رشد و تکامل انسان را همراه داشته باشد.

سازمان‌هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی ورود پیدا کردند و توجهشان به حفظ منافع جامعه و بهبود بخشیدن به ارتباط خود با محیط پیرامونشان هستند درک بهتری از معنویت سازمانی دارند و ابعاد ناشی از اجرای معنویت سازمانی را به‌طور اثربخش تجربه کرده‌اند. این سازمان‌ها با یک فلسفه مبتنی بر حفظ و ارتقای ارزش‌های سازمانی همسویی هویت سازمانی و معنویت سازمانی را در راهبردهای کلان پیگیری و بر اجرای آن اصرار دارند. یکی از نتایج کاملاً ملموس اجرای برنامه‌های مبتنی بر معنویت سازمان توجه به سلامت روحی، روانی و جسمی همکاران و کمک به موفقیت آنان در سطح فردی و سازمانی می‌باشد.

در معنویت سازمانی سیستم‌های حاکم بر سازمان از حالت نظارت مستقیم به خودکنترلی تغییر می‌کند و حس مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی به‌طور مداوم قابل‌مشاهده می‌باشد. شفافیت و سلامت اداری ارتقا یافته و کنترل ضایعات (مادی و غیرمادی) بشدت مدیریت می‌شود. انگیزه‌های فردی پیوندی عمیق با اهداف سازمانی پیدا می‌کند و از هدر رفتن فرصت‌ها احتراز می‌شود.

انجمن مدیریت ایران همواره در تلاش است در جهت ایفای نقش مرجعیت علمی خود نسبت به ترویج و اشاعه مبانی علمی نوین از طریق حمایت علمی از تحقیقات استادان، صاحب‌نظران و پژوهشگران کمک نماید تا مدیران سازمان‌ها، استادان و دانش‌پژوهان با این مبانی آشنا و نسبت به استقرار آن در سازمان‌ها تلاش نمایند. این کتاب حاصل تلاش نگارندگان گرامی می‌باشد که در تهیه و تدوین آن با مطالعه صدها کتاب و مقاله جدید تلاش کردند تا مجموعه حاضر در اختیار علاقه‌مندان به این موضوع قرار گیرد. این کتاب رویکردهای نوینی را نسبت به تعالی ارزش‌ها و هویت‌بخشی در جهت معنویت در سازمان‌ها موردتوجه قرار می‌دهد و تلاش دارد تا از این طریق نیروی قدرتمندی در سازمان‌ها ایجاد نماید که ضمن هویت‌بخشی و کمک به سرمایه‌های انسانی در جهت تلفیق و یکپارچه‌سازی معنای کار و زندگی توازنی ارزشمند را استقرار و بهبود دهند.

آذر صائمیان – فروردین‌ماه ۱۳۹۹