هر واحد سیاسی در سطح کشور به منظور تسهیل در ادارۀ امور و ایجاد حداکثر کارایی در خدمات‌رسانی و با توجه به ضروریات تاریخی، سیاسی، وابستگی‌های قومی منطقه‌ای تقسیمات خاصی را انجام می‌دهد که نظام تقسیمات اداری-‌سیاسی کشور خوانده می‌شود. در تعریفی دیگر می‌توان تقسیمات کشوری را عملی دانست که هدف آن تقسیم کشور به واحدهای کوچکتر مانند استان، شهرستان، بخش و غیره می‌باشد. کارکرد دو وجهی سازماندهی سیاسی فضای کشوری به گونه‌ای است که از یک سو بتواند با توجه به نیاز مناطق، خدمات و امکانات را در اختیار ساکنان نواحی سیاسی قرار دهد و از سوی دیگر تا پایین‌ترین سطح با حضور نماینده عالی دولت حاکمیت را تسهیل و تحکیم نمایند، این شیوه در تمامی نظام‌های سیاسی دنیا پذیرفته شده است.

کارکردهای سیاسی و غیرسیاسی واحدهای سازماندهی سیاسی فضای یک دولت ملی ایجاب می‌کند که به منظور بهینه‌سازی و ارتقای سطح کارکردهای آن در چهارچوب کلیت دولت ملی، سازمان و ساختار مناسب سازماندهی سوی فضا ترتیب داده شود تا این واحدها به صورت مجموعه‌ای هماهنگ در جهت اهداف محلی و ملی دولت و نظام سیاسی به وظایف خود عمل کنند؛ زیرا همچنانکه یک دولت ملی دارای کارکردهای غیرسیاسی مانند کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، رفاهی، عمرانی، اجتماعی و نظایر این‌ها دارند که برخی حوزه نفوذ محلی و برخی دیگر حوزه نفوذ ملی یا بین‌المللی دارند. توسعه و ارتقای سطح کارکردهای یک واحد سازماندهی شده، تا اندازه زیادی به نحوه سازماندهی سیاسی فضا و آرایش سیاسی بهینه قلمرو و سرزمین کشور بستگی دارد. بر همین اساس دولت‌ها چه در ادوار تاریخی گذشته و چه در حال حاضر، به تقسیم فضایی سرزمین خود پرداخته و سازمان مناسبی را برای ادارۀ امورآن تدارک دیده‌اند دو شهرستان اردکان و میبد استان یزد با توجه به طرح‌های هادی در سال‌های ۱۳۶۷ – ۱۳۶۸ و همچنین تدوین طرح جامع آن‌ها در سال‌های ۱۳۷۸-۱۳۷۹ و اسناد و مدارک متقدم ثبتی و اسناد و مدارک ثبتی معارض همگی گویای این مسئله هستند که زمینه اختلافات مرزی دو شهرستان بیش از پیش تشدید شده است و فکر مسئولین مربوطه کشور و استان یزد به این مسئله مشغول نموده است تا بتوانند در این رابطه چاره‌اندیشی نمایند و راه حلی جستجو کنند هر چند دو شهرستان با یکدیگر رقابت مکانی که جنبه مثبت و پیشرفت و توسعه‌یافتگی پیدا نموده است ولی با این وجود، هنوز اختلافاتی کهنه بر سر سازماندهی سیاسی فضای دو شهرستان وجود دارد پس رقابت‌های مکانی یکی از عوامل مؤثر بر سازماندهی سیاسی فضا در این منطقه نمود بیشتری داشته است و با این نوشتار میزان تأثیرات آنها مشخص می‌شود که مطالعه انجام شده در پنج فصل ارائه گردیده است. قطعاً این مطالعه عاری از اشکال نبوده است. لذا از خواننگان محترم، به ویژه از دانشجویان و اساتید جغرافیای سیاسی طلب پوزش می‌نماییم.

مرتضی پورزارع – سيدحسين هاشمي‌نسب / تابستان ۱۳۹۷